GRZYB GRZYBEK HERBACIANY “MATKA” – żywotność grzybka czyli ile razy można nastawić kombuchę na tym samym grzybku? Ile żyje scoby?
Jeśli ktoś nie ma ochoty czytać całego artykułu – grzybek herbaciany najlepiej nadaje się do robienia kombuchy od kilku do kilkunastu cykli.
Ale zapraszamy oczywiście do lektury całości:
To kolejny wpis tematyczny o grzybku herbacianym.
Pierwszy artykuł z podstawowymi informacjami o grzybku herbacianym można znaleźć tutaj, kolejne – uzupełniające tutaj.
KOMBUCHA to napój otrzymywany na bazie (najczęściej) herbaty – zielonej, białej, czarnej lub mieszanki herbat, fermentowany dzięki właściwościom grzybka herbacianego. Grzybek herbaciany czyli tzw. scooby (angielski skrót od wyrażenia Symbiotic Cultures of Bacteria and Yeast.) to kolonia symbiotycznych drożdży i bakterii w postaci krążka (najczęściej, choć teoretycznie może być to każdy inny kształt), zbudowany z błony celulozowej.
GRZYBEK herbaciany MATKA –
to grzybek, który kupujemy / dostajemy i nim zaczynamy nasze nastawienie (=cykl / nastaw).
Grzybek matka wrzucony do słodkiej herbaty, może znajdować się na dnie naczynia, na górze lub tez zawisnąć po środku. Każda opcja jest poprawna, nie wpływa na proces produkcji czy też smak finalnego napoju czyli kombuchy. Podkreślamy to za każdym razem ponieważ jednym z najczęściej zadawanych nam pytań dot. grzybka herbacianego jest właśnie jego umiejscowienie w słoju. I co ciekawe, pytania, które otrzymujemy są bardzo różne:
– dlaczego grzybek herbaciany / scoby tonie?
– dlaczego grzybek herbaciany / scoby opadł na dno?
– dlaczego grzybek herbaciany/ scoby nie chce opaść na dno?
– dlaczego grzybek herbaciany/ scoby zawisł lub pływa w słoiku?
Umiejscowienie czy też położenie grzybka MATKI w słoiku jest spowodowane niczym innym jak jego gęstością względem płynu czyli słodkiego naparu z herbaty czy tez ziół.
Walczymy też z poglądem, że grzybek herbaciany oddycha tylko 1 stroną i jak opadnie na dno to znaczy, że nie jest aktywny – to absolutnie nieprawda.
Grzybek ma faktycznie 2 różne strony – wierzchnią i spodnia czy też górną i dolną. Różnią się zarówno kolorem jak i fakturą / śliskością. SPÓD jest ciemniejszy i bardziej chropowaty, GÓRZA – jasniejsza i bardziej śliska. Przy niektórych “osobnikach”, szczególnie młodych, może być to ciężkie do odróżnienia.
Przyjęło się zasadę, że umieszczamy grzybka tak jak rośnie czyli górą do góry. Nie znaczy to jednak, że wrzucony odwrotnie sobie nie poradzi czy tez nie będzie fermentował.
NOWOPOWSTAŁY GRZYBEK, a przy okazji pokazanie różnicy między “górą” a dołem”:
GRZYBEK herbaciany CÓRKA –
to grzybek który tworzy się podczas cyklu. Taki grzybek tworzy się za każdym razem i jest on umiejscowiony zawsze, bez wyjątków na górze naczynia, w którym zachodzi fermentacja. Może być mniej lub bardziej równy, ale powstaje zawsze podczas poprawnie nastawionego cyklu.
GRZYBEK CÓRKA zwany jest czasami “DZIECKIEM”.
Grzybek “córka” jest grzybkiem “córką” tylko podczas cyklu, w którym powstaje. Kiedy użyjemy go do zrobienia nowego cyklu – stanie się już grzybkiem “MATKĄ”.
ŻYWOTNOŚĆ GRZYBKA HERBACIANEGO
Bardzo częste pytania, które otrzymujemy (drogą mailową, smswą czy też w wiadomościach prywatnych w grupie na Facebooku):
“Ile razy można użyć 1 grzybka do fermentacji?”
“Ile żyje grzybek matka?”
“Skąd wiedzieć / po czym poznać kiedy wyeliminować danego grzybka herbacianego?”
“Czy każdy grzybek żyje tak samo długo?”
Każdy grzybek herbaciany może być użyty WIELOKROTNIE. Przedział ilościowy to od kilku do kilkunastu nastawień, czasami nawet dłużej. Najlepiej fermentują zawsze młode grzybki.
Grzybka MATKĘ eliminuje się gdy:
- robi się ciemniejszy / lekko beżowy czy też brązowy
Dlaczego elimuje się STARE GRZYBKI?
- ponieważ słabiej fermentują w porównaniu do nowopowstałych grzybków
Nie chodzi nam tutaj absolutnie o sam kolor czy też estetykę samego grzybka. W słoju mogą pojawic się nam przecież farfocle, które również nie są czymś wyjątkowo pięknym. Kolor jest tutaj wyznacznikiem wieku grzybka. Nie możemy określić po kolorze dokładnine ile grzybek ma tygodni / miesięcy ale możemy określić czy się nadaje czy nie. Oczywiście grzybki MATKI można poznać również po grubości – to też jest jakiś wyznacznik ich wielu, ale to kolor decyduje czy powinniśmy zostawić dany egzemplarzy czy go wyeliminować. Bywają młode grzybki, które są równie grubiutkie jak “matki”. Takie ciemne grzybki o wiele słabiej i dłużej fermentują, dlatego najlepiej korzystać z tych dość młodych, do kilku – do dziecięciu, czasami kilkunastu cykli.
KIEDY GRZYBEK “MATKA” SKLEJA SIĘ Z “CÓRKĄ” czyli wieloletnie grzybki herbaciane
Są cykle, w których grzybek MATKA jest umiejscowiony na górze naczynia, w którym zachodzi fermentacja. Podczas takich cykli oba grzybki (matka i córka) potrafią rosnąć złączone. Można próbować je oddzielić, ale czasami to nie jest wykonalne. Wtedy mamy grzybka matkę zrośniętą z córką. Może się zdarzyć, że takie złączone grzybki będą powstawały co cykl. Czyli finalnie będziemy mieli cały czas 1, coraz grubszego grzybka. Aby go odmłodzić, usuwa się dolne, ciemniejsze warstwy. Taki grzybek (który za każdym razem łączy się z córką) można prowadzić przez długie lata.
PRZYKŁADY grzybków MATEK:
Tutaj mamy specjalnie wyhodowane grzybki MATKI na potrzeby pokazania różnic w kolorze. Mają “przepracowane” ponad 25 cykli: